به نام او

امام رضا حدود هفده سال (۱۸۳-۲۰۰ یا ۲۰۱) از دوره امامت خود را در مدینه حضور داشت و از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم برخوردار بود. خود امام در گفتگویی که با مأمون درباره ولایتعهدی داشت، در توصیف این دوره گفته است:

همانا ولایت عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود. هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و وقتی سوار بر مرکب خود، از کوچه‌های مدینه عبور می‌کردم، کسی عزیرتر از من نبود.
در مورد جایگاه علمی امام در مدینه نیز از خود ایشان نقل شده است:

من در مسجد پیامبر می‌نشستم و دانشمندانی که در مدینه بودند، هرگاه در مسئله‌ای درمی‌ماندند، همگی به من ارجاع می‌دادند و مسائل‌شان را نزد من می‌فرستادند و من به آنها پاسخ می‌دادم.

درباره تعداد فرزندان حضرت موسی‌بن جعفر(ع) و این که چند تن از آن‎ها فاطمه نام داشته‌اند اختلاف است.

شیخ مفید تعداد آنان را 37 تن ذکر کرده است؛ 19 پسر و 18 دختر که دو تن از دختران، فاطمه نام داشتند. فاطمه‌الکبری و فاطمه الصغری.

 حضرت فاطمه معصومه (س) بعد از امام رضا (ع) از دیگر فرزندان حضرت موسی‌بن جعفر(ع) فاضل‎تر و دارای مقامی شامخ‎تر می‎باشد.

با گذشت ایام، حضرت معصومه (س) هم دوران خردسالی را پشت سر گذاشت و در این سال‎ها محل رشد آن حضرت خاندانی بود که او را با دریایی از علم و معرفت رو به رو ساخت.

ولی بیش از 10 بهار از عمر شریفش نگذشته بود که پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسید و دریایی از غم و اندوه بر قلب شریفش فرو ریخت.

در ایام غم و تنهایی، تنها مایه تسلی او برادرش امام رضا (ع) بود که ناگهان مأمون وجود اقدس امام هشتم را از کانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب کرد و به اقامت اجباری در خراسان وادار نمود.

حضرت معصومه (س) دوری یک ساله فراق برادر را تحمل کرد.

قلم و شمشير

مرحوم علامه طبرسي رحمهم‏الله ، در تفسير مجمع البيان، در مورد قلم مي‏نويسد: «پايه امور دين و دنيا بر دو چيز است: قلم و شمشير و شمشير زير پوشش قلم قرار دارد».

گردش نيش قلم بر صفحه کاغذ است که سرنوشت بشر را رقم مي‏زند. چه عهدنامه ‏ها و صلح نامه‏ ها که ملّتي را ذليل و کوچک ساخت و چه فتواها که مردماني را از زبوني نجات داد. توجه به عهدنامه ‏هايي چون «ترکمان چاي» و «گلستان»، در مقابل فتواي تاريخي «ضد تنباکو»ي ميرزاي شيرازي يا «حکم ارتداد سلمان رشدي» از قلم آن يگانه دوران، حضرت امام خميني رحمه ‏الله اهميت گردش قلم را بر صفحه سپيد کاغذ بيشتر نمايان مي‏کند. زور قلم، از توان شمشير بيش‏تر است. البته بايد قلم را به دست صالحان داد وگرنه به قول عارف معروف، شيخ محمود شبستري در منظومه عرفاني گلشن راز:

چون قلم در دست غدّاري بُوَد

لاجرم منصورْ برداري بُوَد

چون سفيهان راست اين کار وکيا

لازم آيد يقتلون الانبيا